De meeste mensen kennen de term due diligence vooral in de context van duurzaamheid (CSDDD) en ontbossingswetgeving (EUDR). En terecht: op 24 april 2024 heeft het Europees Parlement de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) goedgekeurd. Deze richtlijn legt juridische verplichtingen op aan grote bedrijven om uitgebreide due diligence uit te voeren op het gebied van mensenrechten en milieu, wereldwijd in hun toeleveringsketens. Voor de EU-ontbossingsverordening moeten die belangrijke grondstoffen naar de EU importeren of exporteren, aantonen dat hun producten ontbossingsvrij, legaal geproduceerd en volledig traceerbaar zijn.

Wat is due diligence?

Due diligence betekent letterlijk gepaste zorgvuldigheid. Het houdt in dat een organisatie actief en aantoonbaar onderzoek doet naar risico’s, voordat er belangrijke keuzes worden gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan een bedrijfsovername, maar ook aan het aangaan van een samenwerking met een nieuwe leverancier.

Het doel? Risico’s zichtbaar maken vóór je een beslissing neemt, zodat je voorkomt dat je voor vervelende verrassingen komt te staan.

Relatie met traceerbaarheid

In de levensmiddelenindustrie zijn we al bekend met het principe van traceerbaarheid: één stap terug, één stap vooruit in de keten. We weten waar grondstoffen vandaan komen, waar ze zijn verwerkt en aan welke klant ze geleverd zijn. Zo kunnen we bij incidenten of recalls producten snel terughalen.

Maar due diligence gaat nog een stap verder.

Due diligence = aantoonbare zorgvuldigheid in je hele keten.

Je kijkt niet alleen naar waar iets vandaan komt, maar ook naar de risico’s die ermee gepaard gaan én of je passende maatregelen hebt genomen.

Jouw verantwoordelijkheid als voedselbedrijf

Volgens de Europese wetgeving (zoals Verordening (EG) nr. 178/2002) ben je als levensmiddelenbedrijf verantwoordelijk voor de veiligheid van wat je op de markt brengt.

Het voorzorgsprincipe is hier leidend: je bent aansprakelijk, tenzij je kunt aantonen dat je alles hebt gedaan wat redelijkerwijs verwacht mag worden om risico’s te voorkomen.

Maar: jouw verantwoordelijkheid stopt niet bij de voordeur van je bedrijf. Je bent óók verantwoordelijk voor wat er in de keten gebeurt, zeker als dat invloed heeft op de veiligheid van jouw producten.

Due diligence in de voedselindustrie

We merken in de praktijk dat due diligence-principes steeds vaker toegepast worden in de voedselindustrie, en wij verwachten dat deze trend zal doorzetten. Organisaties worden niet alleen verantwoordelijk gehouden voor hun eigen handelen, maar ook voor wat hun leveranciers doen – en vooral wat die nalaten.

Bijvoorbeeld in de cacao industrie. Cacaoplantages hebben geleid tot grootschalige boskap. Voor cacao werken dan ook vaak met RFA (Rainforest Alliance) gecertificeerde cacao, één van de meest voorkomende duurzaamheidskeurmerken in de internationale cacao- en chocoladehandel. RFA gecertificeerde cacao betekend o.a. dat boeren en bedrijven ontbossing voorkomen, efficiënt omgaan met water, biodiversiteit beschermen en arbeidsomstandigheden waarborgen.  

Andere producten waar je aan kunt denken waar de de due diligence principes al meer tegenkomen zijn vee, koffie en oliën.

Wetgeving

Met de wetgevingen op het gebied van duurzaamheid, zijn bedrijven bezig met milieurisico’s, kinderarbeid, mensenhandel corruptie en dergelijke. Als je als organisatie producten of grondstoffen gaat produceren, importeren of exporteren, of verhandelen die onder de EUDR vallen, dan moet je je vanaf 30 december 2025 houden aan de EUDR. Dit betreffen runderen, palmolie, soja, cacao, koffie, rubber, hout en producten daarvan. 

Hoe past dit binnen bestaande systemen?

Werk je met FSSC 22000 of IFS/BRC? Dan sluit due diligence daar goed op aan. Sterker nog: onderdelen van due diligence zitten al in je voedselveiligheidssysteem. Zeker als je als organisatie werkt met certificeringen als RFA en RSPO (Roundtable on Sustainable Palm Oil). Ook andersom, kunnen de duurzaamheidsvereisten goed geïntegreerd worden in het voedselveiligheidssysteem, zoals in beleidsdocumenten, inkoopprocedures en risicoanalyses.

Wij merken dat bedrijven steeds verder gevraagd worden om verder terug te gaan in de keten en informatie moeten kunnen delen aan de afnemers, over bijvoorbeeld herkomst en beheersing van bepaalde gevaren (bijvoorbeeld ontbossing en kinderarbeid).  Maar niet iedereen is daar al op voorbereid.

Tot slot

Due diligence is geen ‘extra verplichting’ erbij, maar wordt een logische vervolgstap op het gebied van risicobeheersing en ketenverantwoordelijkheid. Bedrijven die hier nú op inspelen, zijn beter voorbereid op de verwachtingen van klanten, consumenten en controlerende instanties.

Krijg jij vragen van klanten, en weet je niet waar je moet beginnen?

Neem gerust eens contact op, wij helpen je graag verder.